"Grobowiec z ciszy" Tove Arsterdale

Grobowiec z ciszy
Tove Alsterdal
tłum. Mariusz Kalinowski
Wydawnictwo Akurat
496 stron

Jak napisać dobrą powieść kryminalno-obyczajową dla kobiet dobrze wie Camilla Lackberg. Każda kolejna jej książka wciąga mnie do tego stopnia, że zapominam o świecie dokoła. Tove Alsterdale jest może dużo mniej znana wśród znawców tematyki, ale po przeczytaniu jednej z jej książek widzę w tej twórczości spory potencjał. Zaznaczam jednak, że styl powieści sporo odbiega od pióra wspomnianej wcześniej Skandynawki.

Grobowiec z ciszy lawiruje pomiędzy czystą obyczajowością i odkrywaniem tajemnicy rodzinnej a sporą dawką powieści detektywistycznej. I jest jeszcze próba mocnego kryminału. Jednak kilka mocniejszych fragmentów, nie bez wulgaryzmów nie czyni wiosny – niczym jedna przysłowiowa jaskółka. W każdym razie jest wciągająco, a powieść można przeczytać z wypiekami.

Katrine jest zapracowaną kobietą, która w młodych latach uciekła do wielkiego miasta. Miała zrobić wielką karierę dziennikarską. Poznajemy ją, gdy po utracie pracy ma w końcu czas, by zobaczyć się z własną schorowaną matką. Szybko odkrywa, że kobieta zataiła wiele ważnych informacji. W tym fakt, że posiada domek na dalekiej północy – w szwedzko-fińskim Tornedalen. Pikanterii dodaje fakt, że pewna firma maklerska za tę chałupkę oferuje niezwykle wysoką kwotę.

W tym samym czasie w tej okolicy dochodzi do brutalnego zabójstwa. W miejscu, gdzie wszyscy wszystko widzą, a każdy o każdym wszystko wie, nikt nie widział, kto dokonał tego makabrycznego czynu. Gdy Katrine przybywa na te tereny, by zobaczyć ten rodzinny skarb, o którym nic nie wiedziała, odkrywa, że jest zdecydowanie więcej sekretów. Postanawia wejść w mroki przeszłości. A to prowadzi ją aż do rosyjskiej Karelii, Pietrozawodska i Petersburga.

Autorka przedstawia czytelnikowi wiele punktów widzenia. Nie ma tutaj jednej perspektywy, spojrzenia na sprawy oczami tylko jednej osoby. Ten kto zna powieści Lackberg czy Asy Larsson dobrze wie, co mam na myśli. Czytelnik poznaje świat zarówno Katrine, ale także zagłębia się w myśli i obowiązki osób mieszkających za kołem polarnym. Raz towarzyszy Katerine w Londynie, Sztokholmie czy w Pietrozawodsku, by zaraz znaleźć się na zaśnieżonej północy wraz z innymi bohaterami powieści. I choć można poznać odrobinę innego życia niż to wielkomiejskie, czegoś tu brakuje. Może dogłębniejszego zajrzenia w świat każdej z ważnych postaci? Może więcej codzienności podbiegunowej, której polski czytelnik najprawdopodobniej nie doświadczył?

Grobowiec z ciszy tematyką sięga aż do lat 30. Dotyka delikatnych spraw politycznych i trudnych czasów wojennych, ale autorka pozwoli spojrzeć także na negatywne strony życia w tak odległych regionach. Nic tak nie mąci spokojnej codzienności jak brak środków do życia i możliwości zatrudnienia. W tym świecie swego rodzaju bogiem jest IKEA, która zatrudnia część osób. Ale jedna IKEA świata nie wyprowadzi na prostą. Tove Alsterdal świetnie punktuje ludzkie słabostki, obawy i pragnienia. Te wielkomiejskie i te wiejskie.

Największym atutem książki jest jednak spora rozpiętość geograficzna akcji. I detektywistyczny aspekt tej powieści. Okrywanie tajemnicy rodzinnej głównej bohaterki, odwiedziny w rosyjskich miastach, archiwach, świat KGB, wspomnienie czasów wojny i wszystkich złych aspektów z nią związanych. To jest to co tygryski lubią najbardziej: zagmatwane sprawy sięgające wielu lat wstecz.

Tove Alsterdal w powieści Grobowiec z ciszy pokazuje na co ją stać. Tworzy specyficzny klimat i pozwala nam wraz z bohaterką jej powieści okrywać mroki przeszłości. Przedstawia świat, którego nie znany. I ten współczesny i miniony. Powieść nie stanowi może kompendium wiedzy na ten temat. Jednak osoby lubiące poznawać kolejne skandynawskie kryminalno-obyczajowe powieści, okrywać nowe nazwiska w tej tematyce na pewno będą zadowolone.

"Rzeźniczka z Małej Birmy" Håkan Nesser

Długo czekałam, by móc w końcu dorwać tę książkę w swoje ręce. Od jakiegoś czasu jestem wielką fanką nie tylko Nessera, ale i jego bohatera, Gunnara Barbarottiego. Nie mogłam się doczekać, kiedy piąta część jego przygód trafi w moje ręce, w końcu doszłam do wniosku, że dłużej czekać nie mam zamiaru i kupiłam e-booka (w końcu jestem od dłuższego czasu posiadaczką Kindle'a). I nie żałuję ani wydanych na tę książkę pieniędzy, ani czasu jej poświęconego - dla mnie Håkan Nesser bezsprzecznie jest mistrzem skandynawskiego (i nie tylko) kryminału i to się chyba jeszcze długo nie zmieni.

Jeśli ktoś, kto ma w planach poznać tę serię, ale tak naprawdę jeszcze jej nie zna lub nie zna wszystkich tomów, niech tej recenzji nie czyta. No chyba, że chce dowiedzieć się, co się wydarzy w życiu Barbarottiego - ja bym nie chciała. Ostrzegłam, mogę więc pisać dalej, a Wy czytać na własną odpowiedzialność. Bo powiem szczerze: zaskoczył mnie już pierwszy rozdział. Dlaczego? Cóż, Barbarotti w "Rzeźniczce" nie będzie w zbyt dobrej formie, a na pewno w gorszej, niż był do tej pory. Będzie musiał się bowiem zmierzyć ze... śmiercią własnej żony. Dla mnie było to dość dużym szokiem, nie tylko dlatego, że polubiłam Marianne, ale również dlatego, że... no cóż, małżonkowie, już niemłodzi, chyba nie zdążyli się zbytnio nacieszyć swoją miłością i szczęściem. Takie mam niestety wrażenie i takie też wrażenie wywołuje na czytelniku "Rzeźniczka z Małej Birmy". Gunnar będzie musiał więc zmierzyć się z tym wszystkim, a wiadomo, że niełatwo jest się pozbierać po śmierci bliskiej osoby. W ramach rehabilitacji dostaje więc od odchodzącego na emeryturę szefa nierozwiązaną sprawę sprzed pięciu lat w celu zastanowienia się, co się z tym fantem da jeszcze zrobić. Dla nas, czytających, oczywiste jest, że jest to dla Gunnara Barbarottiego "zapychacz", coś, co pozwoli mu zapomnieć choć na chwilę o śmierci żony... Ale czy na pewno? Sam inspektor ma wątpliwości, a im bliżej końca, coraz więcej wątpliwości ma i czytelnik.

Sama sprawa, która została powierzona komisarzowi, zbyt skomplikowana nie jest. Mała Birma to gospodarstwo, gdzie przed laty zginął z rąk żony mężczyzna - kobiety, która jak na płeć piękną miała typowo męski zawód. Za morderstwo Ellen została skazana na 11 lat więzienia i swoją karę odsiedziała. Jednak jakiś czas potem w tym samym domu ginie bez śladu kolejny mężczyzna. Nigdy nie odnaleziono jego zwłok, nigdy potem nikt go nie widział ani o nim nie słyszał. Nikt więc nie poniósł kary za jego zniknięcie. Sprawa nie została nigdy rozwiązana, ale po pięciu latach od umorzenia śledztwa wraca, tym razem na biurko Barbarottiego - odchodzący szef chce bowiem uporządkować przed odejściem wszystko, co się da. Ale czy na pewno?... Cóż, na pewno rozwiązanie owej zagadki już takie proste nie będzie; skoro pięć lat temu było trudno je znaleźć, teraz z pewnością będzie jeszcze trudniej. Szczególnie dla głównego bohatera, przed którym non stop stoi wizerunek zmarłej żony, ale również sam powód, dla którego dostał takie zadanie. Po co bowiem zajmować się sprawą, o której wszyscy już dawno zapomnieli, rozmawiać z osobami, z którymi już wcześniej rozmawiano po wiele razy, wyciągać znów na wierzch stare brudy, które najchętniej chciałoby się zakopać jak najgłębiej?...

Ten powód w końcu się wyłoni - bez obaw. To jest w końcu Håkan Nesser, a ten zawsze prędzej czy później zaskakuje. Tutaj nie będzie wyjątku. Chociaż samej akcji nigdzie nie spieszno, jest wolno, czasem nawet za wolno, a wszystko przykryte jest tajemnicą (co w serii o Barbarottim chyba lubię najbardziej, ten niepowtarzalny nigdzie indziej klimat), to mogę Wam zagwarantować, że autor zaskoczy nie raz i nie tylko w zakończeniu. Ja go właśnie za to najbardziej cenię. I za to właśnie lubię powieści o Barbarottim. Żeby nie było, Van Veeterena też lubię, ale te dwa cykle i dwaj bohaterowie są od siebie tak różni, że po prostu nie sposób ich porównywać. I najlepiej przekonać się o tym na własnej skórze. Będzie również trochę rozmyślań i tęsknoty, będzie trochę wynurzeń niekoniecznie związanych ze śledztwem, będzie kilka rozmów z Bogiem - z czego Gunnar już jest nam dobrze znany, swoją drogą uwielbiam dociekliwość bohatera i niekiedy cynizm samego Boga :-)

Już tyle dobrych recenzji dostał ode mnie Håkan Nesser, że nie będę się teraz po raz kolejny rozpisywać, dlaczego warto po niego sięgnąć. Warto i już. A jak ktoś jeszcze ma przed sobą jego twórczość, to zachęcam do tego, aby zacząć właśnie od tej serii - ja tak zrobiłam i do tej pory nie mija mi do niej sentyment. A Håkan jest dla mnie od tamtej pory niedoścignionym mistrzem, nie wiem, czy kiedykolwiek ktoś mu dorówna.

<Marchewkowe myśli>

"Chińczyk" Henning Mankell

Kryminały Henninga Mankella zawsze są dość charakterystyczne. Kto czytał i zna choć jedną jego książkę, ten wie. Autor bowiem bardzo często to nie na samym morderstwie się skupia, ale przede wszystkim na jego otoczce. Nie inaczej jest z "Chińczykiem". Co może łączyć Chiny ze Szwecją. Okazuje się, że wiele.

W środku zimy w małej szwedzkiej wsi dochodzi do morderstwa. Nie jest to jednak zwyczajna zbrodnia - giną prawie wszyscy jej mieszkańcy, policja znajduje zwłoki okrutnie zmasakrowanych dziewiętnastu osób oraz ogromną ilość zaszlachtowanych zwierząt domowych. Wioska jakby wymarła, tylko trójka osób uchodzi z życiem. Policjanci nie mają żadnego punktu zaczepienia oprócz czerwonej wstążki znalezionej nieopodal w lesie oraz jednej z ofiar - małego chłopca, który nie pasuje do pozostałych - wszyscy mieszkańcy byli bowiem już w podeszłym wieku. Ktoś przyznaje się do zbrodni i zostaje przez policję aresztowany. Zupełnie przypadkiem jednak Birgitta Roslin, sędzia zupełnie niezaangażowana w sprawę, odkrywa, że jest spokrewniona z dwiema ofiarami, jednocześnie nie wierzy w winę człowieka, który siedzi zatrzymany w więzieniu i rozpoczyna własne śledztwo, które w pewnym momencie i za sprawą pewnego pamiętnika zaprowadzi ją daleko od Szwecji, aż do pewnego Chińczyka i jeszcze bardziej odległego Pekinu.

Chiny odgrywają bardzo dużą rolę w powieści Mankella, jak i w życiu głównej bohaterki. A raczej odgrywały, szczególnie w jej młodości, gdy jeszcze jako studentka była pod wrażeniem Mao i jego poglądów. Drugim ważnym bohaterem tej książki są Chiny i ich historia, ta najnowsza, ale i dziewiętnastowieczna. Policja odgrywa więc w "Chińczyku" tylko pośrednią rolę, próbując rozwiązać zagadkę zbrodni na mieszkańcach małej, niezaznaczonej na mapie wioski. Bo tutaj nawet zbrodnia nie liczy się tak, jak w normalnym kryminale - u Mankella często jest to spotykane - tutaj ważniejsze są przyczyny i całe tło historyczne. Chinom autor poświęca zresztą całkiem dużo miejsca. "Chińczyk" tym samym staje się nie tylko kryminałem, ale również powieścią sensacyjną czy nawet obyczajową, zaprowadzi nas nie tylko do Pekinu, ale również przez Pacyfik do Ameryki... odkryje przed nami zupełnie różne, czasem wręcz egzotyczne kultury.

I jak to często z Mankellem bywa - wciąga niemalże od razu. Mimo że policji tak naprawdę jest tu mało, nie ma słynnego Wallandera, a w zamian autor daje nam niejaką Birgittę. Co lub kto by zresztą to nie był, to i tak nie da się w Mankellu nie zaczytać - ja nie potrafię się oderwać od jego powieści i podobnie było z tą. Chociaż Chiny, komunizm, jego historia i poglądy Mao niekoniecznie mnie interesują, to jednak przeczytałam "Chińczyka" bardzo szybko. I mimo że byłam przygotowana i miałam ochotę na zwyczajny kryminał, to zadowolona byłam z tego, co faktycznie dostałam - wielowątkową, wielogatunkową powieść z nietypowym bohaterem, bo jest nim cały kraj i jego ideologia, nie człowiek. To jest właśnie typowe u Mankella. Nawet w jego powieściach o Wallanderze poruszane są tematy polityczne czy społeczne, w "Chińczyku" jednak widać to tak wyraźnie, jak w żadnej książce czytanej przeze mnie do tej pory.

Do twórczości autora trzeba się przyzwyczaić, trzeba ją poczuć, bardzo jednak prawdopodobne, że polubi się ją od samego początku. Mankell tworzy niezwykłe powieści, ja nie zawiodłam się jeszcze na żadnej. Do takiej prozy bez wątpienia trzeba mieć talent i myślę, że nie będzie tu przesadą stwierdzenie, że Henning jest mistrzem w tym, co robi. I jednym moich ulubionych, obok Nessera, autorów szwedzkich kryminałów.

Recenzja również tutaj.

"Nieszczelna sieć" Håkan Nesser

Håkan Nesser zdobył moje serce już dawno temu kryminałami z inspektorem Barbarottim w roli głównej. Nigdy nie ukrywałam, że jest to jeden z moich ulubionych autorów w ogóle, a skandynawskich w szczególności (może nawet i bije minimalnie Mankella w tym rankingu). Jednak komisarz Van Veeteren, kolejny popularny bohater Nessera w dalszym ciągu jest mi zagadką niż. W zasadzie dopiero zaczęłam go poznawać - najpierw za sprawą powieści pt. "Punkt Borkmanna", czytanej jakiś czas temu, teraz - "Nieszczelnej sieci", która to jest pierwszym tomem o śledztwach Van Veeterena.

Pewnego ranka nauczyciel historii i filozofii w miejscowym gimnazjum, Janek Mattias Mitter budzi się skacowany po wypiciu sporej ilości alkoholu. W łazience, w wannie znajduje swoją niedawno poślubioną żonę Evę, brutalnie zamordowaną. Nie wie, co się stało. Ostatnim jego wspomnieniem z minionego wieczoru jest wspólna kolacja i picie wina, jednak nic więcej. Chociaż nie pamięta, czy to on zamordował żonę, jest pewien, że tak naprawdę nic go z tym nie łączy, a prawdziwy sprawca po prostu wszedł nocą do domu i zabił Evę. Janek jest jednak głównym podejrzanym i zostaje postawiony przed sądem. Komisarz Van Veeteren jednak nie jest przekonany o jego winie, wręcz przeciwnie, wyczuwa w niej jakieś drugie dno. Wraz z kolejnymi ofiarami odkrywa prawdę, której nie spodziewał się nikt...

Jak już pisałam, Nessera uwielbiam i uwielbiać będę, a kolejna jego książka tylko mnie w tym utwierdza - ta nie jest wyjątkiem. Po raz któryś z kolei potrafił zainteresować mnie od pierwszych stron. Powieści, która nie jest zbyt gruba, nadał takie tempo, które sprawia, że jesteśmy ją w stanie przeczytać w dwa wieczory, chociaż nic tu nie dzieje się ani za szybko, ani za wolno. I przede wszystkim wszystko wydarzy się w swoim czasie. Ale... z czego Nessera kocham najbardziej i co czuć od razu, gdy weźmie się do ręki jego serię o Barbarottim, a o Veeterenie trochę mniej, to... klimat. Tajemnica wisząca w powietrzu, jakaś nieokreślona niewiadoma, ale unosząca się cały czas blisko nas, której jednak nie sposób uchwycić od razu, trzeba się sporo namęczyć. W "Nieszczelnej sieci" ten tajemniczy klimat znowu się pojawia, charakterystyczny jak dotąd tylko dla tego autora (bo jeszcze nigdy nie spotkałam się z tym przy żadnym innym). Może mniej go jest niż w Kymlinge, gdzie rezydował Barbarotti, ale jest, daje o sobie znać.

Van Veeteren też jest różny od Barbarottiego. Na pierwszy rzut oka w ogóle nie daje się lubić - facet w średnim wieku, wiecznie grzebiący w zębach wykałaczką, zamyślony, a przy tym gbur, apodyktyczny, niemiły, z którym współpracownicy raczej wchodzą w kontakty tylko wtedy, kiedy muszą. Jednak mimo wszystko łączy go z czytelnikiem jakaś nic sympatii, którą w zasadzie trudno jest wytłumaczyć. Ja go polubiłam, chociaż inne to jest "lubienie" niż w przypadku Barbarottiego. Tego ostatniego się lubi, bo inaczej nie można, przede wszystkim za poczucie humoru, za zalety; Van Veeterena natomiast pomimo wad. A może właśnie za te wady i niechęć do otoczenia?...

"Nieszczelna sieć" to jedna z pierwszych powieści Nessera. Ale to nic nie znaczy, bo gdy autor ma talent, to będzie go miał zarówno w pierwszej napisanej książce, jak i w ostatniej. Jest to również pierwsza powieść o tym komisarzu, druga, którą miałam okazję czytać. Na Håkanie naprawdę jednak trudno się zawieść. Mnie nie rozczarował jeszcze nigdy, wręcz przeciwnie, zawsze zaskakuje czymś nowym. Takich autorów jest mało, najważniejsze jednak, że są i że mamy przyjemność czytać ich powieści.

Recenzja również tutaj.

"Śmierć letnią porą" Mons Kallentoft

Słyszeliście o Stiegu Larssonie? Henningu Mankellu? Camilli Läckberg? Oczywiście, większość z Was pewnie dobrze skojarzy te nazwiska ze skandynawskimi autorami kryminałów. Mogę się jednak założyć, że większość z Was nie słyszała nazwiska Monsa Kallentofta, prawda? Ja sama nie znałam go wcześniej, a biorąc do ręki tę książkę, nie wiedziałam nawet, że to kryminał. Choć muszę przyznać, że okładki jego książek są dość specyficzne i wpadły mi już kiedyś w oko, do tej pory jednak nie skojarzyłam ich z tym właśnie autorem.

Pewnego dnia, w parku tuż obok placu zabaw ktoś zauważa błąkającą się czternastoletnią dziewczynę... jest naga, ma wyraźnie odznaczające się krwawe rany i jest nienaturalnie blada... ktoś dzwoni na policję. Znaleziona nastolatka jednak nic nie mówi. Widać jednak, że została zgwałcona, okaleczona i... z dokładną starannością wymyta klorinem, środkiem czyszczącym. Ktoś ewidentnie zadbał o to, aby nie zostawić najmniejszych śladów. Komisarz Malin Fors, trzydziestoparoletnia policjantka nie jest w stanie skłonić dziewczyny do mówienia, dopiero w karetce dziewczyna wyjawia swoje imię i nazwisko, nic więcej. Następnego dnia mówi więcej, nie pamięta jednak, co się wydarzyło. Dzień później ginie inna dziewczynka - rodzice niepokoją się o córkę, która nie wróciła do domu. Po kilku dniach jednak zostaje znaleziona martwa, zakopana pod drzewem w miejscu dość licznie odwiedzanego kąpieliska. Ma podobne rany co poprzednia dziewczyna, jest również tak samo trupio blada. Kim jest morderca i dlaczego poprzednią dziewczynę wypuścił, a drugą zabił? I czy córce Malin, również czternastoletniej, Tove, będzie grozić takie samo niebezpieczeństwo?... Śladów jest mało, zero dowodów, jak odnaleźć mordercę?

Cóż, już sam opis fabuły tej powieści jest dość mocno intrygujący, prawda? Nie trudno zgadnąć, że to Skandynawia. Do tego - o dziwo - okrutnie gorąca. W Szwecji panują bowiem upały i te upały czuć na kartkach tej książki - nie wiem tylko, czy dlatego, że autor tak wspaniale potrafił stworzyć i opisać klimat tej książki (pisząc 'klimat' mam tu na myśli oba znaczenia), czy po prostu ostatnimi czasy taka sama pogoda panuje również u nas, mogłam więc wczuć się w tę książkę jak nigdy... tego nie wiem. Czytając jednak tę powieść, nie jest wcale trudno uwierzyć w to, że również w Szwecji mogą panować trzydziestokilkustopniowe upały.

Specyficzny jest jednak, i to widać już od pierwszych zdań, język tej książki. Po pierwsze - nie często spotyka się powieści, w których zdania często są niedokańczane, bezosobowe - nierzadko są one nawet zastępowane równoważnikami zdań... bez czasowników. Na początku dziwnie się to czyta i trudno trochę było mi się do tego przyzwyczaić. Po drugie - narrator do wszystkiego praktycznie podchodzi dość filozoficznie, używa często porównań, rozważa, rozmyśla... To również zbija czytelnika z tropu. Mons Kallentoft jednak chyba miał w tym wszystkim swój cel, kreując swój język powieści właśnie w ten sposób - interpretatorką nie jestem i nie będę wnikać, dlaczego, jest w tym jednak coś specyficznego, innego oryginalnego, co czyni książkę bardziej dramatyczną, prawdziwą, ale i bardziej klimatyczną. Muszę jednak wspomnieć, że nie każdemu to przypadnie do gustu - sami musicie sprawdzić na własnej skórze, czy proza Kallentofta Wam odpowiada, ja chyba nie mam nic przeciwko.

Trzeba przyznać jednak, że fabuła tej książki jest naprawdę ciekawa i intrygująca. Główna bohaterka, pani inspektor, chociaż na początku wzbudza w czytelniku tylko i wyłącznie obojętność, to gdy ją poznamy lepiej, na pewno się to zmieni na jej korzyść. Ja ją polubiłam. Również ze względu na to, co dzieje się równolegle do sprawy morderstwa, a co dotyczy bezpośrednio Malin - jej problemy, rozterki i życie osobiste. Tego też nie zabraknie i chyba nawet jest to równie ważne, jak cała zagadka kryminalna. A książka ta jest ponoć jedną w wielu o pani komisarz. 

Cóż mogę powiedzieć - "Śmierć letnią porą" jest pierwszą powieścią autora, która wpadła w moje ręce, ale uważam, że warto na tego pisarza zwrócić uwagę. Pisze specyficznie, ale warto spróbować. Ja na pewno jeszcze do niego wrócę. Poza tym znowu sprawdza się fakt, że skandynawscy autorzy są warci spędzonego nad ich książkami czasu. Kolejny tytuł to potwierdza.

Recenzja opublikowana również na moim blogu.

"Morderca bez twarzy" Henning Mankell

O mojej sympatii do skandynawskich kryminałów i autorów pisałam już Wam nie raz i w tej kwestii nic się jak na razie nie zmieniło. Jednym z wartych uwagi pisarzy szwedzkich jest Henning Mankell, z którego twórczością też już nie raz miałam do czynienia. Nie miałam jednak przyjemności poznać jego serii kryminalnej, z której przecież Mankell najbardziej zasłynął – serii z komisarzem Kurtem Wallanderem. Aż do teraz.

„Morderca bez twarzy” jest pierwszą częścią tej serii. Jak się przedstawia sama fabuła tej książki? Jak to kryminał, mamy morderstwo. Ale morderstwo nie byle jakie – zmasakrowane ciało sąsiada znajduje emeryt, mieszkający niedaleko, znajduje również jego żonę, która, co prawda jeszcze żywa, jest na granicy śmierci. Sprawa trafia w ręce Kurta, a kobieta jest jedyną drogą do poznania prawdy i odnalezienia mordercy. Jednak żona ofiary trafia w ciężkim stanie do szpitala i lekarze niestety nie są w stanie jej uratować – tuż przed śmiercią wypowiada jednak kilkakrotnie jedno słowo: „zagraniczny”. Policja traci więc jedyną osobę, która znała mordercę, a to, co powiedziała na łożu śmierci nic im nie mówi – cała sprawa jednocześnie przyjmuje nowy wymiar, bo od teraz ofiary są dwie. Kurt podejrzewa, że „zagraniczny” może znaczyć tyle, że sprawcami byli cudzoziemcy, z którymi sam komisarz już i tak ma niemałe problemy – po nocach wydzwania bowiem do niego anonimowa osoba, która grozi, że zrobi porządek z imigrantami. Wkrótce też Wallander będzie miał na głowie i trzecią ofiarę.

Spodziewałam się po Mankellu kolejnego świetnego kryminału i nie zawiodłam się na nim ani przez chwilę. Książka jest naprawdę dobra, ciekawa i intrygująca. Mankell ma to do siebie, że w swoich powieściach porusza również społeczne problemy dzisiejszego świata i tutaj jest podobnie. Watek kryminalny i okrutne morderstwo zahacza również o temat imigrantów i uchodźców, starających się o azyl w Szwecji. Komisarz Wallander ma do rozwiązania więc nie tylko zagadkę masakrycznego morderstwa dwóch osób, ale będzie się musiał uporać również ze sprawami imigrantów, którzy jak się okazuje, mają wielu wrogów w tamtejszym społeczeństwie.

Ale to nie będzie koniec rozterek głównego bohatera. Jak wspomniałam wcześniej, jest to pierwsza część serii z Kurtem Wallanderem w roli głównej, a jego samego poznajemy w niezbyt ciekawym momencie jego życia, bo praktycznie tuż po rozstaniu z żoną i rozwodzie, a jakby tego było mało, nie ma najlepszego kontaktu z córką, a ojciec, cierpiący na sklerozę, przysparza mu nie lada problemów. Nie jest to więc idealny bohater i dzięki Mankellowi za to, bo tym samym czyni go to bohaterem realistycznym, który nie jest wszechmocny, a tym samym takim, który wzbudza w nas dzięki temu sympatię i niekiedy współczucie. Nie układa mu się bowiem najlepiej, w niektórych sprawach jest, można by powiedzieć, nawet nieudacznikiem, nie przeszkadza mu to bynajmniej w tym, aby być dobrym policjantem. Bo takim bez wątpienia jest, chociaż morderstwo, które Kurt ma co rozwiązania łatwą zagadką nie będzie. Ale to charakterystyczna cecha prawie wszystkich kryminałów, a już na pewno powieści Mankella.

Od dawna miałam ochotę na tę serię i jak widać, intuicja w tej kwestii mnie nie zawiodła. Teraz spokojnie mogę sięgnąć po dalsze części przygód komisarza Wallandera wiedząc, że jest to coś, co z pewnością przypadnie mi do gustu. Bez wątpienia ciągnie mnie do serii kryminalnych i pewnie to się w najbliższym czasie nie zmieni. I myślę, że nie trzeba tej książki (jak i całej serii) zbytnio chwalić, miłośnicy kryminału (szczególnie skandynawskiego) i tak pewnie od dawna ją znają chociażby ze słyszenia, albo mają ją w planach. Mankell jest naprawdę świetnym pisarzem i warto zwrócić na niego uwagę.

Recenzja opublikowana również na moim blogu. 

"Powrót nauczyciela tańca" Henning Mankell

Henning Mankell praktycznie od pierwszej przeczytanej książki stał się jednym z moich ulubionych autorów. Dlaczego? Bo niewątpliwie ma talent do tego co robi, czyli do pisania kryminałów, robi to znakomicie. A jak się okazuje, nie tylko do powieści kryminalnych, bowiem na jego koncie znajdują się również inne książki, łącznie z tymi dla dzieci i młodzieży. Za co jeszcze go lubię? Za to, że podejmuje w swoich książkach tematy dość kontrowersyjne, niecodzienne, ale ważne.

Podobnie jest z „Powrotem nauczyciela tańca” – jest to typowy kryminał w stylu Mankella (chociaż ja wciąż przeczytałam ich za mało, ale mam nadzieję to w tym roku nadrobić). Jest jesień 2009 roku, Szwecją wstrząsa morderstwo emerytowanego oficera policji, Herberta Molina. Herbert mieszkał samotnie na odludziu, od kilkudziesięciu lat cierpiał na bezsenność, pewnej nocy jednak umiera w męczarniach. Herbert był miłośnikiem tańca, jednak nic nie tłumaczy krwawych śladów układających się w kroki tanga, które zostawił w jego domu morderca. Śmiercią Molina interesuje się jego były kolega z pracy, Stefan Lindman. Stefan jest aktualnie na zwolnieniu lekarskim, ma więc czas na to, aby przybliżyć się trochę do śledztwa. Sprawa jednak się komplikuje, gdy podobnie jak Herbert, ginie jego sąsiad… Okazuje się, że aby rozwiązać zagadkę, policja musi cofnąć się wstecz aż do drugiej wojny światowej – to tam tkwi odpowiedź na większość pytań.

Henning Mankell do tej pory znany był przede wszystkim ze swojej serii kryminalnej z Kurtem Wallnanderem w roli głównej. Ta książka jednak nie ma z nim nic wspólnego. To młody 37-letni policjant, przebywający obecnie na urlopie zdrowotnym, gra tutaj główną rolę. Stefan jest chory na raka – co prawda jeszcze we wczesnym stadium, niedługo zacznie leczenie – mężczyzna jednak wie, że to jeszcze nie jest czas na jego śmierć. Jednocześnie boi się, nie mając pojęcia, jak to wszystko się naprawdę potoczy – mimo zapewnień lekarki, że ma wielką szansę na wyzdrowienie, tak naprawdę nic nie wiadomo… Mężczyzna więc, aby w pewnym sensie odegnać od siebie widmo choroby i śmierci, angażuje się w śledztwo w sprawie morderstwa jego dawnego kolegi, Herberta Molina. Lubię tego skandynawskiego autora również za bohaterów – potrafi ich nakreślić znakomicie, w ten sposób, że nawet przez chwilę nie wahamy się, czy ich polubić czy nie, dzieje się to samoistnie. Oczywiście mowa o „dobrych” bohaterach, bo jak to bywa w każdym kryminale, nie brakuje też tych złych. Ale czy tak do końca naprawdę złych?...

Okazuje się, że niezupełnie, Mankell przybliża nas bowiem również do mordercy Molina. Osoby, która, jak się okazuje, miała powód, aby zrobić to co zrobiła, i tym samym dzieje się coś niesamowitego – zaczynamy tę osobę po prostu rozumieć, przynajmniej się staramy. I nawet to, że jest to zły człowiek, u Henninga Mankella nie do końca tak jest. Nie jest również niespodzianką to, że szybko poznamy sami mordercę Molina – tutaj raczej chodzi nie o sam fakt odnalezienia winnego, ale o to, co go pociągnęło do takiego, a nie innego działania. Ważniejsze jest więc pytanie: „dlaczego” a nie „kto”.

Autor podjął w „Powrocie nauczyciela tańca” dość ciekawy temat, a mianowicie wątek nazistowskiej przeszłości niektórych z bohaterów i rodzącego się po wojnie neonazizmu. Stefan odkryje tajemnice z przeszłości swojego dawnego znajomego, stanie się to jednak początkiem czegoś, czego główny bohater z pewnością nie będzie się spodziewał… Sam ten temat, sięgający swoją historią do drugiej wojny światowej i samego Hitlera, jest niezwykle ciekawy, a że ja lubię powieści, w których choć trochę jest historii, ta książka naprawdę mi się podobała. Ale i to nie wszystko, co mnie tu urzekło, bowiem zaangażowanie się w zagadkę osoby spoza grupy, która bezpośrednio się tym zajmuje, jest początkiem niezwykłej przyjaźni Stefana z policjantem Giuseppe’m, który prowadzi całe śledztwo. Pierwszą rolę bez wątpienia jednak gra tutaj Stefan, który pomaga policji w ujęciu winnego.

Cóż, jest to znakomita książka dla miłośników kryminałów, bo to naprawdę dobra powieść, tak jak dobrym pisarzem  jest Henning Mankell. Na pewno jest to coś dla miłośników samego autora i fanów jego wcześniejszego bohatera, Kurta Wallandera. Kryminały Mankella są specyficzne, jest w nich zawsze ta tajemnica, jest mroźny i mroczny skandynawski klimat, autor ma swój własny styl, za który ogromnie go cenię. Henninga będę więc polecać każdemu, zawsze i wszędzie.

 

Recenzja opublikowana również na moim blogu.

Jedyna prawda - Olle Lönnaeus

wydawnictwo: Rea

data wyd.: listopad 2012r. 

ilość stron: 416

ocena: 3/7

"Jedyna prawda" to książka, na którą czekałam zaledwie kilka dni, odkąd zapoznałam się z jej opisem. Od razu, kiedy tylko doczytałam ostatnie słowo recenzujące ową powieść, pomyślałam sobie, że koniecznie muszę ją przeczytać. I nadarzyła się okazja. Kilka minut temu dotarłam do ostatniej strony i wciąż się zastanawiam, jakim cudem mi się to udało. 

"Przyjdź tutaj. Jak najprędzej. Nie zostało mi już wiele czasu..." 

Północ. Śnieżyca. Joel wychodzi na schody ganku, by sprawdzić pogodę. Coś mu nie pasuje. Nagle dostaje telefon. Słyszy głos ojca, z którym nie miał kontaktu od ponad dwudziestu lat. Chce, aby Joel przyszedł do niego. Mężczyzna nie zdąża odpowiedzieć, połączenie zostaje przerwane. Od razu wie, co zrobi. Idzie tam. Nie jest pewien, dlaczego to robi, w końcu nienawidzi ojca. A jednak idzie. Przedziera się przez zaspy śniegu, którego z minuty na minutę jest coraz więcej. W końcu dociera do jego domu. Do domu, w którym przeżył najgorsze lata swojego życia. Rozgląda się po pomieszczeniach, aż nagle jego wzrok przykuwa wiszący trup. 

Tak... Cóż, zaczęło się dość niepozornie i naprawdę dobrze. Przynajmniej przez kilkanaście pierwszych stron. Autor starał się dokładnie opisywać zaistniałe sytuacje i używać odpowiedniego języka. Potem jednak było dużo gorzej, a wręcz tragicznie. Mężczyzna widzi trupa, jego reakcja - odpowiednia. Jednak wszystko, co działo się potem, zostało opisane... źle. Po prostu źle. Akcja dzieje się za szybko, wprowadzane są zupełnie niepotrzebne wątki, które być może miały zmylić czytelnika, chociaż nie mam pojęcia od czego. Ale po kolei. 

Biorąc pod uwagę dialogi, do których przykładam szczególną wagę, wypadły chyba najgorzej. Nie dość, że było ich stanowczo za mało, co jeszcze ani trochę nie wzbudzały zainteresowania, ani uśmiechu na twarzy, ani złości - nic, zero. Były po prostu neutralne, aczkolwiek potrzebne, by czegokolwiek się dowiedzieć, chociażby w jakimś małym stopniu. A tu właśnie autor powinien poświęcić dużo uwagi, aby zdania intrygowały jak najbardziej i wywoływały ten uśmieszek na twarzy czytelnika. Również informacje zostały przekazane w sposób nieodpowiedni, jestem pewna, iż gdyby Olle użył innych słów, albo chociaż innego szyku w zdanie, wypadłoby to o wiele lepiej. Jednak muszę przyznać, że jednej, króciutki fragment sprawił, że się uśmiechnęłam. 

- A co ty widzisz, Fatimo? 

- Szklankę z wodą. 

(...)

- Jest w połowie pełna? Czy w połowie pusta? 

- Zależy, kogo spytasz. 

I w tym momencie człowiek właśnie zaczyna się zastanawiać, co sam by odpowiedział, gdyby ktoś go o to zapytał. Tego zabrakło w tej powieści - zastanawiania się. Czytelnik jedynie czyta słowa, nie zastanawiając się nad nimi. Na początku skupia się, myśląc, że zaraz będzie jakiś haczyk. A potem przeżywa rozczarowanie i przestaje się skupiać. I wtedy tylko czyta. 

Teraz opisy, których jest o wiele za dużo i są przepełnione wielką monotonią. W tej powieści mamy do czynienia z zabójstwem. Zazwyczaj w takich wypadkach jest osoba, która chce rozwikłać zagadkę morderstwa na własną rękę. Taką osobą jest właśnie Joel. Uważam, że autor w dosyć niekompetentny sposób opisywał wszystkie zaistniałe zdarzenia. Całe to "dochodzenie" było prowadzone jakby przez pięcioletnie dziecko, które nie wie, co zrobić, nic nie rozumie, a jeśli już coś wie, to nie ma pojęcia, jak się do tego zabrać. Joel niby coś tam robił, niby coś tam udało mu się ustalić, ale jednak nie dowiedział się praktycznie niczego. Przez całą książkę toczyło się śledztwo, oczywiście policja była w to zaangażowana i oni robili coś więcej, jednak w tym wszystkim było sporo luk. Jednakże Olle styl pisania ma w miarę dobry, ale nie potrafi go wykorzystać. 

Fabuła, cóż... Spodziewałam się zupełnie czegoś innego. Zupełnie. Brakowało mi tu mylnych tropów, jakichś zagadek, czegokolwiek, co pozwoliłoby na odrobinę adrenaliny przy punkcie kulminacyjnym. Wszystko tak naprawdę wyjaśnia się na kilku ostatnich stronach i dopiero tam zaczyna się jakaś akcja, pasująca do kryminału. W tej powieści nie ma więcej morderstw, no oprócz jednego, ale ono jest przestarzałe, żadnych krwawych scen (naprawdę krwawych), żadnych zakładników, większych gróźb, czegokolwiek. To wszystko jest również takie nijakie. 

Co w tej książce podobało mi się najbardziej? Postać Osamy, imię Fatima, duży druk oraz format książki, okładka... Tylko tyle. Jest to pierwszy raz, kiedy spotykam się z tym szwedzkim pisarzem i nie jestem pewna, czy jeszcze się z nim spotkam. Fakt faktem chcę przeczytać "Pokutę", o której wszędzie słychać, więc być może taki dzień nastąpi. W końcu "Jedyna prawda" nie była taka tragiczna. Szybko można ją przeczytać, co na pewno jest dużym ułatwieniem. Ponadto autor odrobinę zwraca uwagę na problem wśród ludzi dotyczący religii. Jednak jak już pisałam - zbytnio się nad tym nie rozwodzi. 

Tak bardzo chciałam napisać pochlebną opinię na temat "Jedynej prawdy"... A jednak nie potrafię. Trochę zmyliła mnie ta okładka, myślałam, że naprawdę będę ucieszona, jak skończę ją czytać. 

"Zamieć śnieżna i woń migdałów" Camilla Läckberg

Mimo że właśnie przyszła do nas wiosna (chociaż patrząc za okno mocno w to wątpię), w moje ręce wpadła ostatnio książka, której ogólna atmosfera z wiosną ma niewiele wspólnego, wręcz przypomina to, co mamy teraz na zewnątrz. Jest jeden plus tego – czytałam tę książkę w chwilach, kiedy za oknem sypał śnieg, mogłam więc dobrze wczuć się w atmosferę, jaką zaserwowała nam autorka, Camilla Läckberg. Ostatnio jednak brak mi czegoś kryminalnego, jakichś powieści z dreszczykiem, zakopałam się wręcz w obyczajówkach, powoli jednak wychodzę w tego odrętwienia, pragnę więcej akcji, zagadek i zaskakujących wydarzeń – dlatego też postanowiłam sięgnąć po tą krótką wprawdzie, ale kryminalną, najnowszą nowelkę Camilli.

Jak się nietrudno domyślić, zarówno po okładce, jak i tytule – jest środek zimy. Martin Molin z komisariatu we Fjällbace, młody policjant i przyjaciel Patrika, którego znamy z sagi kryminalnej autorki, tydzień przed Bożym Narodzeniem wyjeżdża na weekend na wyspę Valön, na uroczystą kolację przygotowaną przez rodzinę swojej nowej narzeczonej, aby móc poznać lepiej bliskich dziewczyny. Okazuje się jednak, że rodzina wcale nie jest ze sobą tak zżyta, ponadto, podczas kolacji wydarza się dramat – senior rodu pada martwy po wypiciu drinka. Martin nie ma wątpliwości, że to morderstwo i że morderca to jedna z osób, które siedzą przy stole. Ale to nie wszystko, bowiem wyspa chwilowo odcięta jest od świata z powodu zamieci śnieżnej, linie telefoniczne zostają zerwane, wszyscy więc muszą czekać na poprawę pogody, a humoru w ogóle nie poprawia im fakt, że właśnie ktoś z nich dopuścił się zbrodni. Pytanie tylko: kto byłby do tego zdolny?

Muszę przyznać, że motyw, który pojawia się w opowiadaniu, czyli morderstwo wśród osób, z których ktoś tym mordercą być musi, miejsce odcięte od ludzi i świata, pojawiał się w literaturze nie raz. Wcale mi to jednak nie przeszkadzało w tym, aby wciągnąć się w fabułę książki i przeczytać ją z zainteresowaniem. Fakt, nie jest to książka obszerna, to nie powieść, a raczej nowelka, opowiadanie, którego przeczytanie wraz z przerwami zajęło mi półtorej godziny, autorka jednak tak skonstruowała jej fabułę, że wszystkiego dowiadujemy się w odpowiednim czasie, nic nie dzieje się za szybko ani za wolno, akcja jest wartka i wszystko jest tak, jak być powinno. Bo z takimi króciutkimi książkami wiążę się bardzo często ryzyko tego, że coś nie wyjdzie, trzeba bowiem tak zainteresować czytelnika, aby nie odłożył jej szybko, ale przeczytał do końca, jednocześnie nie rozwiązał za szybko zagadki, a był zaskoczony jej zakończeniem. Camilla poradziła sobie z tym świetnie. Jasne, nie jest to książka na miarę jej pozostałych kryminałów, ale trzeba zwrócić uwagę na objętość tej nowelki – w stosunku do tego, że posiada tak mało stron i da się ją spokojnie przeczytać w godzinę, wywiązała się z tego zadania moim zdaniem znakomicie.

Poza tym… cóż… okładka tej książki jest piękna. Całe wydanie zresztą jest ładne, w twardej oprawie,  a taką książkę aż miło wziąć do ręki i czytać. A zakończenie? Mnie osobiście zaskoczyło, nie spodziewałam się takiego rozwiązania, niektórych wydarzeń również się nie spodziewałam. Czytało mi się ją przyjemnie i naprawdę dobrze spędziłam z nią czas.

„Zamieć śnieżna i woń migdałów” to książka głównie dla fanów Camilli Läckberg, ale jeśli macie ochotę na dobrą kryminalną opowieść, która jest krótka i nie wymaga czasu na czytanie – polecam z całego serca. Nie ma mowy o rozczarowaniu. Pamiętajcie tylko, że to krótka nowelka i nie spodziewajcie się po niej tysiąca zagadek i nieskończenie wielu wątków, jak w pozostałych powieściach autorki. Z tą książką można odpocząć od bardziej rozbudowanych kryminałów.

Recenzja została opublikowana również na moim blogu.

Plac dla dziewczynek - Lena Oskarsson

Urokliwe miejsce na szwedzkiej prowincji nad jeziorem Skiresjon, niedaleko Vimmerby, gdzie urodziła się Astrid Lindgren. Brutalne i perwersyjne morderstwo burzy sielankę i elektryzuje miejscową społeczność. Oprócz policji własne śledztwo prowadzi również jedna z mieszkanek – Zuza Wolny, imigrantka z Polski. Szuka nie tylko mordercy, ale również miłości i nie powstrzymuje jej nawet to, że na jednym zabójstwie się nie kończy. Odkrywa drugą stronę szwedzkiego raju – szokujące namiętności, złe pożądanie, traumy, z którymi dorosłe „dzieci z Bullerbyn” nie potrafią się uporać

Okładka: miękka

Ilość stron: 388

Wydawnictwo: Czarna Owca

Cykl: Czarna

Lena Oskarsson to znana szwedzka psycholog specjalizująca się w terapii par. Pracuje też jako międzynarodowa konsultantka policyjna przy ściganiu sprawców niewyjaśnionych morderstw. Kiedy o tym przeczytałam byłam ciekawa, jak wiele ze swoich doświadczeń wykorzysta w książce. Jeszcze bardziej zaintrygowały mnie informacje znalezione w necie, że Lena Oskarsson naprawdę nie istnieje. Kto więc napisał tę książkę? Oto jest pytanie....

Któż z nas nie zna lub nie czytał "Dzieci z Bullerbyn"? Ta książka kojarzy się z sielanką dzieciństwa. Lena Oskarsson jako miejsce akcji swej powieści wybrała właśnie małą, urokliwą osadę niedaleko Vimmerby, gdzie urodziła się Astrid Lindgren. Miejsce słynęło z Placu dzieci z Bullerbyn i przyjeżdżało je oglądać wielu turystów. W tym spokojnym i urokliwym miejscu wydarzyło się morderstwo, które wstrząsnęło miejscową ludnością. Zamordowana została Karin Frostenson, kiedy wracała z dzieckiem od swojej matki. Kontrowersyjne było pozostawienie pełzającego niemowlęcia przy zamordowanej kobiecie. Karin była miejscową bizneswomen, której okoliczni mieszkańcy wiele zawdzięczali - kto więc ją zabił i dlaczego? To pytanie, oprócz policji, zadaje sobie wiele osób - Frida i Lars, którzy znaleźli kobietę, jak i jej mąż Tomas. Mężczyzna angażuje w prywatne śledztwo polską pielęgniarkę, która zajmuje się jego teściową, Zuzę. Kobieta zaczyna rozglądać się w koło i zbierać miejscowe plotki, obserwuje też swego sąsiada, tajemniczego fotografa, Larsa. Wplątuje się nawet w romans z policjantem, aby mieć dojście do informacji. Tymczasem znalezione zostają kolejne zwłoki kobiety i małego dziecka....

Ciekawość Zuzy sprawia, że znajduje się w niebezpieczeństwie. Rozwiązanie zagadkowych morderstw wymaga cofnięcia się w przeszłość.... 

Początek książki ciągnął mi się strasznie, ale postanowiłam czytać dalej, bo Czarna Seria zawsze była dla mnie gwarancją doskonałych kryminałów. Książka wciągnęła mnie dopiero grubo po połowie, ale końcówka okazała się warta przetrwania początku. Nie zrażajcie się więc! Całość jest pisana zwartym językiem, dużo opisów, mało dialogów, trzeba się mocno skupiać na lekturze. Autorka zwodzi nas, jednak akcja nie mknie, ale spokojnie się toczy. Może za spokojnie jak na kryminał....

Spodobała mi się okładka, która świetnie odzwierciedla wątek znalezienia ciała - fotograf i nastolatka, bardzo dziwna nastolatka. Generalnie, cała powieść pełna jest dziwnych i bardzo oryginalnych postaci, gdyby Autorka w pełni wykorzystała ich potencjał, myślę, że efekt byłby wybuchowy.

Kto napisał tę przedziwną i odstająca od Czarnej Serii książkę? Tej odpowiedzi w książce nie znajdziecie... Ale pozostaje atmosfera tajemnicy i niedopowiedzenia - a to już dużo!